بی اختیاری ادرار:
بی اختیاری ادرار و راه های درمان توسط دکتر لیلا جعفری متخصص زنان بوشهر
اگر شما هم جز اشخاصی هستید که در زمان خندیدن و یا سرفه کردن با ریزش ادرار روبرو می شوید، با مشکل بی اختیاری ادرار روبرو شده اید، برای درمان بی اختیاری ادرار روش های مختلفی وجود دارد، آماری که ارائه شده است، نشان بر این موضوع است که درمان بی اختیاری ادرار با لیزر نتایج فوق العاده ای داشته است در این مقاله نکات مهمی در خصوص بی اختیاری ادرار و راه های درمان بی اختیاری ادرار بیان می کنیم.
بی اختیاری ادرار از کاهش کنترل مثانه منشاء می گیرد و باعث می شود بیمار در نگهداری ادرار خود ناتوان باشد. این عارضه ممکن است موقتی یا به صورت دائمی باشد. بی اختیاری ادرار در زنان، معمولاً به علت خلل در عملکرد عضلاتی که به نگهداری و دفع ادرار کمک می کنند، اتفاق می افتد.
عملکرد مثانه چگونه است؟
بیشترین قسمت سیستم کنترل کننده مثانه، درون لگن قرار دارد. (یعنی قسمتی از شکم، که بین قسمت بالایی استخوان‌های ران و زیر باسن قرار دارد) مثانه یکی از اعضائ عضلانی بادکنکی شکل است. هنگامی که ادرار می‌کنید، عضلات مثانه انقباض می یابد ، باعث فشار روی مثانه می شود و ادرار خارج می شود. عضلات دیگری نیز مثانه را کنترل می کنند. ۲ حلقه عضلانی به نام (اسفنکتر)، کنار لوله‌ای که ادرار را به بیرون آن هدایت می‌کند قرار دارد. این لوله را مجرای ادرار می گویند. عضلات (اسفنکتر) با فشردن مجرای ادرار مانع از خروج آن از بدن می‌شوند. عضلات کف لگن، حالب‌ها، راست‌روده و مثانه را در محل خود نگه می‌دارند ولی بیشتر به بسته باقی ماندن مجرای ادرار کمک می‌کنند.
عضلات کنترل کننده مثانه چگونه کار می کنند؟
هنگامی که که مثانه مملو از ادرار می شود می‌شود، عصب های مثانه این پیام را به سیستم عصبی می رسانند و احساس ادرار کردن به شما دست می‌دهد. درهنگام تخلیه ادرار از بدن، سیستم عصبی، پالس هایی به عضلات اسفنکتر و عضلات کف لگن می‌فرستد، که سبب منبسط شدن آنها می‌شود. همچنین به عضلات مثانه پیام می رساند تا منقبض و فشرده شده و باعث تخلیه ادرار از مثانه شوند.
علت بی اختیاری ادرار
- عفونت مجاری ادرار
- عفونت و تحریک مجاری تناسلی
- عوارض جانبی داروها
- تضعیف مثانه
- ضعیف بودن عضلات اسفنکتر مجرای ادرار
- فعالیت بیش از اندازه عضلات مثانه
- مسدود شدن مجرای ادرار
- بهم ریختگی هورمون ها ( به خصوص در زنان یائسه)
- اختلالات سیستم عصبی و عدم تحرک
- ضعیف شدن عضلات کف لگن به علت حاملگی و زایمان پی در پی
انواع بی اختیاری ادرار
بی‌اختیاری فشاری:
گاهی پیش می آید در هنگام بلند شدن از روی زمین و یا فعالیت های شدید مقدار کمی ادرار از بدن ریزش کند. بی‌اختیاری فشاری، معروف ترین بی‌اختیاری در بین زنان است. از علت های آن فعالیت های استرس‌زای فیزیکی یا جسمی می‌باشند
بی‌اختیاری فوری:
موقع خواب، بعد از نوشیدن مقدار اندکی نوشیدنی، در هنگام لمس آب یا شنیدن صدای ریزش آن (مانند هنگام ظرف شستن). و علت آن انقباض و گرفتگی عضلات کنترل کننده مثانه است و می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد زیرا خروج ادرار به قدری سریع رخ می‌دهد که نمی‌توانید خود را به دستشویی برسانید. متخصصین چنین موقعیتی را اسپاستیک یا بیش‌فعال شرح می‌دهند. در صورتی که این حالت، ناشی از فعالیت بیش از اندازه اعصاب کنترل‌کننده مثانه باشد، ممکن است آن را بی‌اختیاری ادرار بازتابی بنامند.
بی اختیاری ادرار:
بی اختیاری ادرار، یعنی نشت غیرارادی ادرار، مشکلی است که بسیاری از افراد، به ویژه زنان مسن‌تر، با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
این مشکل می‌تواند در کیفیت زندگی فرد تأثیر زیادی بگذارد و احساس شرمندگی و انزوا ایجاد کند. با این حال، خبر خوب این است که بی اختیاری ادرار قابل درمان است.
انواع بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار انواع مختلفی دارد که هر کدام علل و درمان‌های خاص خود را دارند:
بی اختیاری فوریتی: در این نوع، فرد احساس ناگهانی و شدیدی برای ادرار کردن دارد و ممکن است قبل از رسیدن به توالت ادرار خود را از دست بدهد.
بی اختیاری استرسی: این نوع بی اختیاری در اثر افزایش فشار داخل شکم، مانند سرفه، عطسه یا بلند کردن اجسام سنگین اتفاق می‌افتد.
بی اختیاری ترکیبی: ترکیبی از بی اختیاری فوریتی و استرسی است.
بی اختیاری عملکردی: این نوع بی اختیاری به دلیل مشکلات فیزیکی یا ذهنی است که مانع از رسیدن فرد به توالت می‌شود.
تصویر انواع بی اختیاری ادرار
علل بی اختیاری ادرار
علل بی اختیاری ادرار متنوع هستند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
ضعف عضلات کف لگن: این ضعف می‌تواند به دلیل زایمان، یائسگی، چاقی یا برخی بیماری‌ها ایجاد شود.
عفونت‌های ادراری: عفونت‌های مکرر ادراری می‌توانند باعث تحریک مثانه و بی اختیاری شوند.
مشکلات عصبی: بیماری‌های عصبی مانند ام اس، پارکینسون و سکته مغزی می‌توانند بر کنترل مثانه تأثیر بگذارند.
بزرگی پروستات: در مردان، بزرگی پروستات می‌تواند باعث انسداد مجرای ادرار و بی اختیاری شود.
داروها: برخی داروها مانند داروهای ادرارآور و برخی داروهای قلبی می‌توانند باعث بی اختیاری شوند.
عواملی که خطر بی اختیاری ادرار را افزایش می‌دهند
سن: با افزایش سن، احتمال بروز بی اختیاری ادرار بیشتر می‌شود.
جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض بی اختیاری ادرار هستند.
زایمان: زایمان‌های طبیعی و سزارین می‌توانند به عضلات کف لگن آسیب رسانده و باعث بی اختیاری شوند.
چاقی: چاقی فشار زیادی به مثانه و عضلات کف لگن وارد می‌کند.
یائسگی: کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی می‌تواند به ضعف عضلات کف لگن منجر شود.
درمان بی اختیاری ادرار
درمان بی اختیاری ادرار به نوع و شدت آن بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تمرینات کف لگن: تمرینات کگل به تقویت عضلات کف لگن کمک می‌کنند و می‌توانند در درمان بی اختیاری استرسی موثر باشند.
داروها: داروهایی برای آرام کردن مثانه یا تقویت عضلات کف لگن تجویز می‌شوند.
تزریق بوتاکس: تزریق بوتاکس به عضلات مثانه می‌تواند در درمان بی اختیاری فوریتی موثر باشد.
جراحی: در موارد شدید، جراحی ممکن است لازم باشد.
راهکارهای خانگی برای بهبود بی اختیاری ادرار
کنترل وزن: کاهش وزن به کاهش فشار روی مثانه کمک می‌کند.
تغییر سبک زندگی: اجتناب از نوشیدن بیش از حد مایعات، به خصوص قبل از خواب، و محدود کردن مصرف کافئین و الکل.
تقویت عضلات کف لگن: انجام تمرینات کگل به طور منظم.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپیست می‌تواند تمرینات خاصی را برای تقویت عضلات کف لگن به شما آموزش دهد.
مهم است بدانید که بی اختیاری ادرار مشکلی قابل درمان است و شما تنها نیستید. با مراجعه به پزشک و انجام درمان‌های مناسب، می‌توانید به زندگی عادی خود بازگردید.
