آیا فیبروم خطرناک است؟
فیبروم رحم یکی از شایع‌ترین تومورهای غیرسرطانی در میان زنان است و معمولاً در سنین باروری ظاهر می‌شود. با اینکه بسیاری از زنان هیچ علامتی از فیبروم تجربه نمی‌کنند، گروهی دیگر ممکن است با درد، خون‌ریزی یا مشکلات باروری روبه‌رو شوند. همین موضوع باعث می‌شود بیشتر افراد پس از تشخیص این توده رحمی بپرسند: آیا
فیبروم خطرناک است؟
در پاسخ باید گفت: فیبروم به طور معمول خطرناک محسوب نمی‌شود و در اغلب موارد تهدیدی برای جان فرد نیست. اما بسته به اندازه، محل قرارگیری و سرعت رشد آن، گاهی می‌تواند مشکلاتی جدی ایجاد کند. بنابراین شناخت انواع فیبروم، علائم هشداردهنده و روش‌های درمان اهمیت زیادی دارد.
فیبروم چیست؟
فیبروم‌ها توده‌هایی عضلانی و خوش‌خیم هستند که در رحم یا اطراف آن رشد می‌کنند. این توده‌ها اندازه‌های متفاوتی دارند؛ از چند میلی‌متر تا چندین سانتی‌متر. برخی فیبروم‌ها به‌قدری بزرگ می‌شوند که باعث افزایش حجم شکم می‌گردند.
دلایل قطعی ایجاد فیبروم شناخته نشده، اما عوامل زیر نقش مهمی دارند:
- افزایش هورمون استروژن
- سابقه خانوادگی فیبروم
- چاقی یا اضافه وزن
- شروع قاعدگی در سن پایین
- یائسگی دیرهنگام
- بارداری
- کم‌تحرکی یا سبک زندگی ناسالم
در بسیاری از زنان، فیبروم‌ها سال‌ها وجود دارند بدون اینکه مشکلی ایجاد کنند.
آیا فیبروم خطرناک است؟
در حالت طبیعی، فیبروم یک توده خوش‌خیم و غیرسرطانی است و خطری برای جان فرد ندارد. اما فیبروم می‌تواند در شرایط خاص دردسرساز شود. خطرناک شدن فیبروم به عوامل زیر بستگی دارد:
- بزرگ شدن بیش از حد
- قرارگیری در محل حساس
- ایجاد خون‌ریزی شدید
- فشار بر اندام‌های مجاور
- ایجاد اختلال در باروری
در ادامه این موارد را کامل توضیح می‌دهیم.
چه زمانی فیبروم مشکل‌ساز یا نگران‌کننده می‌شود؟
۱. خون‌ریزی شدید قاعدگی
یکی از شایع‌ترین اثرات فیبروم، خون‌ریزی‌های غیرطبیعی و طولانی است. این وضعیت می‌تواند منجر به:
- کم‌خونی
- خستگی شدید
- ضعف عضلانی
- تنگی نفس
در چنین شرایطی فیبروم نیاز به بررسی جدی دارد.
۲. درد لگنی و فشار بر اندام‌ها
فیبروم‌های بزرگ می‌توانند باعث فشار بر:
- مثانه (تکرر ادرار یا احساس تخلیه ناقص)
- روده (یبوست و نفخ)
- کمر و لگن
این فشارها ممکن است حتی زندگی روزمره فرد را مختل کند.
۳. مشکلات باروری
محل قرارگیری فیبروم نقش مهمی در باروری دارد. فیبروم‌هایی که داخل حفره رحم رشد می‌کنند، ممکن است موجب:
- جلوگیری از لانه‌گزینی جنین
- سقط مکرر
- ناباروری
- زایمان زودرس
این موارد زمانی رخ می‌دهند که فیبروم در موقعیت حساس قرار گرفته باشد.
۴. بزرگ شدن ناگهانی شکم
رشد سریع فیبروم ممکن است شکم را مانند دوران بارداری بزرگ کند. این مورد معمولاً نگران‌کننده است و باید بررسی شود.
آیا فیبروم به سرطان تبدیل می‌شود؟
یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های زنان این است که فیبروم ممکن است سرطانی شود. خبر خوب این است که:
- احتمال سرطانی شدن فیبروم بسیار کم است (کمتر از یک درصد).
- نوع سرطانی آن “لیومیوسارکوما” است که معمولاً از ابتدا سرطانی بوده و از فیبروم عادی به وجود نمی‌آید.
بنابراین فیبروم به خودی خود سرطان‌زا نیست، اما رشد غیرطبیعی یا تغییرات ناگهانی باید توسط پزشک بررسی شود.
چگونه فیبروم تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص فیبروم معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
- سونوگرافی لگن
- ام‌آر‌آی
- معاینه فیزیکی
- تست‌های خونی (برای بررسی کم‌خونی)
تشخیص دقیق محل و اندازه فیبروم به انتخاب بهترین روش درمان کمک می‌کند.
روش‌های درمان فیبروم
روش درمان بستگی به اندازه فیبروم، شدت علائم، سن فرد و وضعیت باروری دارد. درمان‌های رایج شامل موارد زیر هستند:
۱. تحت نظر بودن
اگر فیبروم کوچک باشد و علائمی ایجاد نکند، معمولاً فقط تحت نظر قرار می‌گیرد و نیاز به درمان ندارد.
۲. دارودرمانی
داروهای هورمونی مانند:
- پروژسترون
- قرص‌های جلوگیری
- تزریق‌های تنظیم‌کننده هورمون
می‌توانند اندازه فیبروم را کوچک یا علائم را کنترل کنند.
۳. آمبولیزاسیون فیبروم
در این روش جریان خون‌رسانی به فیبروم قطع شده و فیبروم به‌مرور کوچک می‌شود. این روش کمتر تهاجمی است و برای بسیاری از زنان مؤثر است.
۴. میومکتومی
جراحی برای برداشتن فیبروم بدون آسیب به رحم. این روش مناسب زنانی است که قصد بارداری دارند.
۵. هیسترکتومی
برداشتن کامل رحم که آخرین گزینه درمانی است و معمولاً برای زنان بالای ۴۵ سال که قصد بارداری ندارند انجام می‌شود.
آیا می‌توان از فیبروم جلوگیری کرد؟
جلوگیری کامل ممکن نیست، اما با رعایت چند نکته می‌توان احتمال آن را کاهش داد:
- حفظ وزن مناسب
- فعالیت بدنی منظم
- رژیم غذایی سالم
- کاهش مصرف خوراکی‌های فرآوری‌شده
- کنترل هورمون‌ها در صورت وجود اختلال
نتیجه‌گیری
فیبروم در اغلب موارد خطرناک نیست و بسیاری از زنان بدون کوچک‌ترین مشکلی با آن زندگی می‌کنند. اما در برخی شرایط ممکن است باعث درد، خون‌ریزی شدید، کم‌خونی یا حتی مشکلات باروری شود. شناخت علائم هشداردهنده و مراجعه منظم به متخصص زنان می‌تواند از بروز عوارض جلوگیری کند.