علت سرطان واژن چیست ؟ درمان سرطان واژن چیست ؟ چه اشخاصی به سرطان واژن مبتلا می شوند ؟ در این مقاله به بیان پاسخ این سوالات می پردازیم .
این سرطان ، سرطان نادری است که در ناحیه واژن – لوله عضلانی که رحم را به بخش خارجی واژن متصل می کند- اتفاق می افتد. این سرطان عمدتا در سلول های سطح واژن که اصطلاحا کانال زایمان نام دارد، دیده می شود.
آیا با علائم سرطان واژن را می دانید ؟ آیا می دانستید که ترشحات آبکی واژن می تواند یکی از علائم سرطان واژن باشد . د راین بخش به بیان نکات مهمی در خصوص سرطان واژن می پردازیم.
تشخیص این سرطان در مراحل اولیه، به درمان قطعی آن کمک می کند.
علائم سرطان واژن
سرطان واژن در مراحل اولیه، معمولا با علامت و نشانه ای همراه نیست. در صورت پیشرفت سرطان، شاهد بروز علائم زیر خواهیم بود:
– خونریزی های غیر طبیعی واژن، مانند خونریزی بعد از رابطه جنسی و یا بعد از قاعدگی
– ترشح آبکی از واژن
– توده در واژن
– احساس درد به هنگام ادرار
– تکرر ادرار
– یبوست
– دردهای لگنی
جهت پیشگیری از ابتلا به این سرطان ، خانم ها بایستی معاینات لگنی و تست پاپ اسمیر را به طور مرتب انجام دهند. چرا که در صورتی که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داه شود، امکان درمان موثر بیشتر خواهد بود.دریافت واکسن HPV، از دیگر مواردی است که احتمال ابتلا به سرطان واژن را کاهش می دهد.سیگار نکشیدن نیز از جمله راه های موثر در کاهش احتمال ابتلا به سرطان واژن می باشد.
تشخیص سرطان واژن
این سرطان از طریق تست های لگنی و بررسی علائم امکان پذیر می باشد. در طول تست، پزشک به بررسی قسمت های خارجی ناحیه تناسلی می پردازد. اسپکولوم که از راه واژن وارد می شود، با باز نگهداشتن کانال واژن امکان مشاهده رحم و دهانه رحم و ناهنجاری های موجود در این ناحیه را برای پزشک فراهم می کند.
تست پاپ اسمیر نیز از دیگر تست های تشخیصی است که به تشخیص سلول های غیر طبیعی در ناحیه واژن کمک می کند. در صورت مشاهده اختلال و ناهنجاری، کولپوسکوپی تجویز خواهد شد، تا دیواره واژن و دهانه رحم توسط کولپوسکوپ بررسی شود.
درمان سرطان واژن
در صورتی که این سرطان در مراحل اولیه باشد، جراحی جهت برداشتن تومور و مقداری از بافت سالم اطراف آن انجام خواهد شد. بعد از جراحی نیز رادیوتراپی انجام می شود تا سلول های سرطانی با استفاده از اشعه ایکس کشته شوند.
در صورتی که خانمی در ناحیه واژن رادیوتراپی انجام داده باشد، توصیه می شود که تحت جراحی قرار بگیرد. آن هم به این دلیل که هر بخش از بدن می تواند تحت میزان مشخصی اشعه قرار بگیرد. بسته به اندازه و محل تومور، ممکن است:
– تنها تومور و یا بخش کوچکی از بافت سالم اطراف آن برداشته شود.
– تمام واژن برداشته شود.
– بیشتر نواحی دستگاه تناسلی و ارگان های لگنی برداشته شود.
سرطان واژن بیماری شایعی نیست. دو نوع اصلی سرطان واژن وجود دارد
سرطان سلول سنگفرشی
سرطانی که در سلولهای تخت و نازک داخلی واژن تشکیل می شود. سرطان واژن سلول سنگفرشی به آرامی گسترش می یابد و معمولاً در نزدیکی واژن باقی می ماند، اما ممکن است به ریه ها، کبد یا استخوان گسترش یابد. این شایع ترین نوع سرطان واژن است.
آدنوکارسینوما
سرطانی که از سلولهای غده ای شروع می شود. سلولهای غده ای در پوشش واژن مایعاتی مانند مخاط ایجاد و آزاد می کنند. آدنوکارسینوما بیشتر از سرطان سلول سنگفرشی به ریه ها و غدد لنفاوی گسترش می یابد. یک نوع نادر آدنوکارسینوما (آدنوکارسینوم سلول شفاف) با قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES) قبل از تولد مرتبط است. آدنوکارسینوماها که ارتباطی با قرار گرفتن در معرض DES ندارند بیشتر در زنان پس از یائسگی دیده می شود.
علت سرطان واژن
دلیل اصلی بروز این سرطان به طور کامل مشخص نیست. در کل، تغییرات ژنتیکی که باعث تبدیل سلول ها به سلول های غیر طبیعی شود، منجر به بروز سرطان نیز خواهد شد. بالا بودن سن و داشتن عفونت HPV از عوامل خطر در ابتلا به سرطان واژن است.
هر چیزی که خطر ابتلا به بیماری شما را افزایش دهد، عامل خطر نامیده می شود. داشتن یک عامل خطر به معنای ابتلا به سرطان نیست و همچنین نداشتن عوامل خطر به این معنی نیست که به سرطان مبتلا نخواهید شد. اگر فکر می کنید در معرض خطر هستید با پزشک خود مشاوره کنید.
عوامل خطر سرطان واژن شامل موارد زیر است
افراد ۶۰سال به بالا
ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV). سرطان سلول سنگفرشی (SCC) واژن با عفونت HPV در ارتباط است و فاکتورهای خطر همان SCC دهانه رحم را دارد.
قرار گرفتن در معرض DES در رحم مادر. در دهه ۱۹۵۰ داروی DES برای جلوگیری از سقط جنین, به برخی از زنان باردار داده شد. میزان آمار ابتلا به این بیماری در اواسط دهه ۱۹۷۰ بسیار بالا بود و امروزه بسیار نادر است.
انجام عمل برداشتن رحم برای حذف تومورهای خوش خیم و بدخیم.
رابطه جنسی در سنین پایین
انجام هیستروسکویی در گذشته
ابتلا به ایدز
نشانه های ابتلا به سرطان واژن
علائم و نشانه های سرطان واژن شامل درد یا خونریزی غیرطبیعی از واژن است.
سرطان واژن اغلب علائم و نشانه های اولیه ایجاد نمی کند. این ممکن است در طی یک معاینه معمول لگن و تست پاپ اسمیر انجام شود. علائم و نشانه ها ممکن است در اثر سرطان واژن یا مشکلات دیگر بروز کند.
در صورت داشتن هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
خونریزی یا ترشحاتی که مربوط به دوره قاعدگی نیست.
درد در هنگام رابطه جنسی.
درد در ناحیه لگن.
یک توده در واژن.
درد هنگام ادرار کردن.
یبوست.
تکرر ادار
معاینات و آزمایش های تشخیص سرطان واژن
معاینه جسمی و سابقه سلامتی
معاینه بدن برای بررسی علائم عمومی سلامتی، از جمله بررسی علائم بیماری مانند توده یا هر چیزی که غیرعادی به نظر می رسد. همچنین اطلاع از عادات بهداشتی بیمار و سابقه بیماری ها و معالجه های گذشته مورد بررسی قرار می گیرد.
معاینه لگن
که شامل:
معاینه واژن، دهانه رحم، رحم، لوله های رحمی، تخمدان ها و راست روده است.
در طی معاینه یک اسپکولوم به واژن وارد می شود و پزشک یا پرستار از نظر علائم بیماری به واژن و دهانه رحم نگاه می کنند. همچنین آزمایش پاپ اسمیر دهانه رحم نیز معمولاً انجام می شود.در طی معاینه پزشک یا پرستار یک یا دو انگشت یک دست را وارد واژن می کند و دست دیگر را روی پایین شکن قرار می دهد تا اندازه، شکل و موقعیت رحم و تخمدان را احساس کند.
تست پاپ اسمیر
روشی برای جمع آوری سلولها از سطح دهانه رحم و واژن است. از یک تکه پنبه، یک برس یا یک چوب کوچک چوبی برای تراشیدن آرام سلول ها از دهانه رحم و واژن استفاده می شود.سلول ها زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرند تا از سالم بودن آن ها اطمینان حاصل شود.. به این روش پاپ اسمیر نیز گفته می شود.
آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
یک روش آزمایشگاهی است که برای بررسی DNA یا RNA که نوع خاصی از عفونت HPV است, استفاده می شود. سلول ها از دهانه رحم جمع شده و DNA یا RNA سلول ها بررسی شده تا مشخص شود عفونت ناشی از نوعی HPV است که به سرطان دهانه رحم مرتبط است. این آزمایش ممکن است با استفاده از نمونه سلولهای خارج شده در طی آزمایش پاپ اسمیرانجام شود.
کولپوسکوپی
روشی است که در آن از کولپوسکوپ برای بررسی واژن و دهانه رحم استفاده می شود. نمونه های بافتی ممکن است با استفاده از کورت (وسیله ای به شکل قاشق) یا برس گرفته شده و در زیر میکروسکوپ از نظر علائم بیماری بررسی شود.
بیوپسی
این روش برداشتن سلول یا بافت از واژن و دهانه رحم است. این نمونه ها با اسفاده از میکروسکوپ توسط یک آسیب شناس برای بررسی علائم سرطان مورد مشاهده قرار می گیرد. اگر آزمایش پاپ اسمیر سلولهای غیر طبیعی در واژن را نشان دهد، ممکن است در طی کولپوسکوپی نمونه برداری انجام شود.
اطلاع ازعوامل خاصی احتمال بهبودی و گزینه های درمانی را می تواند تحت تأثیر قرار دهد. این عوامل عبارتند از:
مرحله سرطان.(چه فقط در واژن باشد و چه به مناطق دیگر گسترش یافته باشد).
اندازه تومور.
درجه سلولهای تومور (تفاوت آنها با سلولهای طبیعی در زیر میکروسکوپ چقدر است).
اطلاع از جای دقیق سرطان داخل واژن .
چه علائمی در تشخیص اولیه وجود داشته .
آیا سرطان به تازگی تشخیص داده شده یا دوباره دعود کرده است.
گزینه های درمان به موارد زیر بستگی دارد:
مرحله و اندازه سرطان.
آیا سرطان به اندام های دیگری نزدیک است که ممکن است در اثر درمان آسیب ببینند.
تومور از سلولهای سنگفرشی تشکیل شده باشد یا آدنوکارسینوم باشد.
اینکه بیمار چه جراحی رحمی انجام داده باشد.
مراحل بیماری
پس از تشخیص سرطان واژن، آزمایشاتی انجام می شود تا مشخص شود سلولهای سرطانی در واژن یا سایر قسمتهای بدن گسترش یافته اند یا خیر. این فرآیند مرحله بندی شده است. اطلاعات جمع آوری شده از هر مرحله نشان دهنده جایگاه بیماری است.
روش های تشخیص مرحله بیماری
اشعه ایکس قفسه سینه
اشعه ایکس از اندام ها و استخوان های داخل قفسه سینه. اشعه ایکس نوعی پرتوی انرژی است که می تواند از بدن عبور کرده و روی فیلم قرار گیرد و از مناطق داخل بدن تصویری ایجاد کند.
سی تی اسکن (اسکن)
CAT روشی است که یک سری تصاویر دقیق از مناطق داخل بدن مانند شکم یا لگن تهیه می کند که از زوایای مختلف گرفته شده است. این دستگاه به کامپیوتر متصل است و عکس ها را نمایش می دهد. یک ماده رنگی ممکن است به داخل ورید تزریق شود و یا به بیمارداده شود تا عکس اندام ها و بافت ها با وضوح بیشتری نشان داده شود. این روش توموگرافی کامپیوتری، توموگرافی محوری رایانه ای نیز نامیده می شود.
MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی)
روشی است که با استفاده از آهنربا، امواج رادیویی و کامپیوتر مجموعه ای از تصاویر دقیق از مناطق داخل بدن را تهیه می کند. به این روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی هسته ای (NMRI) نیز گفته می شود.
اسکن PET (اسکن توموگرافی با انتشار پوزیترون)
روشی برای یافتن سلولهای تومور بدخیم در بدن است. مقدار کمی گلوکز رادیواکتیو (قند) به داخل ورید تزریق می شود. اسکنر PET به دور بدن می چرخد و تصویری از محل مصرف گلوکز در بدن ایجاد می کند. سلولهای بدخیم تومور در تصویر روشن تر نشان داده می شوند ، زیرا آنها بیشتر فعال هستند و بیش از سلولهای طبیعی گلوکز را اشغال می کنند.
سیستوسکوپی
روشی برای بررسی داخل مثانه و مجرای ادرار برای بررسی مناطق غیر طبیعی است که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می شود. سیستوسکوپ ابزاری نازک مانند لوله با نور و لنز برای مشاهده است. همچنین ممکن است ابزاری برای از بین بردن نمونه های بافتی داشته باشد که علائم سرطان بررسی می کند.
روش های گسترش سرطان در بدن
سه روش برای گسترش سرطان در بدن وجود دارد.
سرطان می تواند از طریق بافت، سیستم لنفاوی و خون گسترش یابد.
بافت
سرطان از همان جایی شروع شده به منطق مجاور گسترش می یابد.
سیستم لنفاوی
سرطان با ورود به سیستم لنفاوی گسترش می یابد. سرطان از طریق عروق لنفاوی به سایر قسمت های بدن منتقل می شود.
خون
سرطان با ورود به خون گسترش می یابد. سرطان از طریق رگهای خونی به سایر قسمت های بدن منتقل می شود.
درمان سرطان واژن
انواع مختلفی از درمان برای بیماران مبتلا به سرطان واژن وجود دارد.
سه نوع درمان استاندارد :
عمل جراحی
پرتو درمانی
شیمی درمانی
انواع جدیدی از درمان ها در آزمایشات بالینی در حال بررسی است.
عمل جراحی
جراحی یک گزینه درمانی استاندارد برای نئوپلازی داخل اپیتلیال واژن (VaIN) و سرطان واژن است.
برای درمان VaIN می توان از انواع زیر جراحی استفاده کرد:
جراحی با لیزر
روشی جراحی است که از پرتوی لیزر به عنوان چاقو برای ایجاد بریدگی های بدون خونریزی در بافت یا از بین بردن ضایعه سطحی مانند تومور استفاده می شود.
برش موضعی گسترده
روشی جراحی است که سرطان و برخی از بافتهای سالم اطراف آن را خارج می کند.
واژینکتومی
جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از واژن. برای بازسازی واژن ممکن است به پیوند پوست از سایر قسمت های بدن نیاز باشد.
هیسترکتومی کامل
جراحی برداشتن رحم و دهانه رحم. که رحم و گردن رحم از طریق واژن خارج می شود. این عمل جراحی برداشتن رحم از واژن نامیده می شود. اگر رحم و گردن رحم از طریق یک برش بزرگ دربیرون شکم خارج شود، عمل جراحی برداشتن رحم کامل از شکم نامیده می شود. اگر رحم و دهانه رحم از طریق یک برش کوچک در شکم با استفاده از لاپاراسکوپ خارج شود، عمل جراحی برداشتن رحم کامل لاپاراسکوپی نامیده می شود.
پرتو درمانی
پرتودرمانی نوعی درمان سرطانی است که از اشعه ایکس با انرژی بالا یا انواع دیگر پرتودرمانی برای از بین بردن سلولهای سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می کند. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد:
پرتودرمانی خارجی
از دستگاهی در خارج از بدن برای ارسال تابش به سمت ناحیه بدن که مبتلا به سرطان است استفاده می شود.
پرتودرمانی داخلی
از ماده رادیواکتیو مهر و موم شده در سوزن ها، سیم ها یا کاتترهایی استفاده می شود که مستقیماً در غدد سرطان یا نزدیک آن قرار می گیرند.
نحوه انجام پرتودرمانی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان بستگی دارد. پرتودرمانی خارجی و داخلی برای درمان سرطان واژن استفاده می شود، و همچنین ممکن است به عنوان درمان تسکینی برای تسکین علائم و بهبود کیفیت زندگی مورد استفاده قرار گیرد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی نوعی درمان سرطانی است که با استفاده از داروها, رشد سلولهای سرطانی را متوقف کرده یا با از بین می برد. شیمی درمانی از طریق خوردن دارو و یا به داخل ورید یا عضله تزریق می شود. داروها وارد جریان خون می شوند و می توانند سلول های سرطانی را در سراسر بدن تحت تأثیر قرار دهند که این نوع شیمی درمانی سیستماتیک نامیده می شود. زمانی که شیمی درمانی مستقیماً در مایع مغزی نخاعی، اندام یا حفره ای از بدن مانند شکم قرار می گیرد، داروها عمدتاً سلولهای سرطانی را در آن مناطق تحت تأثیر قرار می دهند, شیمی درمانی منطقه ای نام می گیرد. نحوه انجام شیمی درمانی به نوع و مرحله سرطان تحت درمان بستگی دارد.
شیمی درمانی موضعی برای سرطان واژن سلول سنگفرشی ممکن است در واژن به واسطه کرم یا لوسیون اعمال شود.
درمان ضایعات سرطان واژن سلول سنگفرشی مرحله I که ضخامت آنها کمتر از ۰٫۵ سانتی متر است ممکن است شامل موارد زیر باشد:
پرتودرمانی خارجی ، به ویژه برای تومورهای بزرگ یا غدد لنفاوی نزدیک تومورهای قسمت تحتانی واژن.
پرتودرمانی داخلی.
جراحی (برداشتن موضع گسترده یا واژینکتومی با بازسازی واژن). پرتودرمانی ممکن است بعد از جراحی انجام شود.
درمان ضایعات سرطان واژن سلول سنگفرشی مرحله I که بیش از ۰٫۵ سانتی متر ضخامت دارند ممکن است شامل موارد زیر باشد:
عمل جراحي: برای ضایعات در سوم فوقانی واژن، واژینکتومی و تشریح غدد لنفاوی.
برای ضایعات در سوم پایینی واژن، تشریح غدد لنفاوی.
پرتودرمانی ممکن است بعد از جراحی انجام شود ، که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
پرتودرمانی خارجی و داخلی همزمان.
پرتودرمانی داخلی.
پرتو درمانی خارجی.
برای ضایعات در یک سوم پایینی واژن، ممکن است پرتودرمانی به غدد لنفاوی نزدیک تومور تجویز شود.
درمان آدنوکارسینومای واژن مرحله اول ممکن است شامل موارد زیر باشد:
جراحی (واژینکتومی و هیسترکتومی با تشریح غدد لنفاوی). این ممکن است با بازسازی واژن و / یا پرتودرمانی همراه باشد.
پرتودرمانی داخلی. پرتودرمانی خارجی ممکن است به غدد لنفاوی نزدیک تومورها در قسمت تحتانی واژن نیز داده شود.
ترکیبی از روش های درمانی که ممکن است شامل برداشتن موضع گسترده با یا بدون تشریح غدد لنفاوی و پرتودرمانی داخلی باشد.
درمان مرحله II ، مرحله III و مرحله IVa سرطان واژن برای سرطان سلول سنگفرشی و آدنوکارسینوما یکسان است. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
پرتودرمانی داخلی و یا خارجی به واژن. پرتودرمانی همچنین ممکن است به غدد لنفاوی نزدیک تومورها در قسمت تحتانی واژن داده شود.
جراحی (واژینکتومی یا لگن) با یا بدون پرتودرمانی.
شیمی درمانی با پرتودرمانی انجام می شود.
درمان مرحله IVb سرطان واژن
درمان مرحله IVb سرطان واژن در مورد سرطان سلول سنگفرشی و آدنوکارسینوما یکسان است. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
پرتودرمانی به عنوان درمان تسکینی ، برای تسکین علائم و بهبود کیفیت زندگی.
شیمی درمانی نیز ممکن است انجام شود.
اگرچه هیچ داروی ضد سرطانی برای کمک به بیماران مبتلا به سرطان واژن در مرحله IVB نشان داده نشده است، اما آنها اغلب با رژیم هایی که برای سرطان دهانه رحم استفاده می شود، درمان می شوند.
